Beste manier om een doe-het-zelf gitaar te verven en af te werken zonder specialistische gereedschappen

Veel gitaristen en enthousiaste doe-het-zelvers dromen ervan om hun eigen gitaar te bouwen. De voldoening van het creëren van een bespeelbaar, prachtig klinkend en mooi uitziend instrument is enorm de moeite waard. Een van de meest voorkomende zorgen is echter: “Hoe mooi krijg ik de afwerking, wordt het niet goedkoop?”

Nou, het antwoord is… als je niet weet wat je doet, waarschijnlijk wel. Maar als je de processen, tips en trucs volgt die ik met je ga delen, zou je een gitaarafwerking moeten krijgen waar je trots op kunt zijn. Laten we beginnen met de vraag…

Hoe krijg ik een professionele afwerking op mijn DIY- of kitgitaar?

Om het simpel te houden, zijn er drie manieren waarop je een mooie en duurzame afwerking op je gitaar kunt creëren zonder dure apparatuur, poetswieltjes of fancy polijstmiddelen.

• Olieafwerking (geverfd of ongeverfd)
• Matte afwerking over een effen kleur(en) of beitsen
• Hoogglans afwerking over een effen kleur(en)

Alles wat je nodig hebt, zijn de materialen, wat kwasten (als je verf gebruikt), verdunners en verschillende korrelgroottes schuurpapier. Je hebt ook veel geduld en flink wat spierkracht nodig om het gebrek aan dure apparatuur te compenseren.

Hoe bereid je het oppervlak van de gitaar voor

Welke afwerking je ook kiest, je moet de body goed voorbereiden. Maak het zo glad mogelijk, zowel voor het speelcomfort als het uiterlijk. Daarom moet je de nerf behandelen en flink schuren.

De meeste gitaarkits zijn geschuurd tot ongeveer 100 korrel; als je tevreden bent met hoe het geschuurd is, dat wil zeggen dat het egaal is over de hele body, kun je de korrel verhogen naar 220, 320 en daarna 400. Sommige gitaarbouwers schuren tot ongeveer 600, voor een ultra-gladde afwerking, maar dat is echt niet nodig voor een doe-het-zelf- of kitgitaar.

Vullen of niet vullen

De poriën en nerf van hout geven het zijn schoonheid en karakter en je wilt die misschien versterken voor een bepaald uiterlijk van je afwerking. Afhankelijk van het hout dat je gekozen hebt, kan het echter nodig zijn om de nerf en poriën te vullen om de gladde afwerking te verkrijgen waar je naar streeft. Het hangt dus af van de gewenste afwerking en houtsoort of het vullen noodzakelijk is voor het schuren.

De nerf optillen

Er is een veelgebruikte houtbewerkingstruc die vaak bij gitaren wordt toegepast om het schuren effectiever te maken. Schuur de body zoals gewoonlijk en neem dan een vochtige doek om de hele body af te nemen. Als het hout opdroogt, zal de nerf ‘opstaan’, waardoor het makkelijker wordt een gladdere afwerking te krijgen. Gebruik hetzelfde schuurpapier als voor het aanbrengen van de vochtige doek, of een fijnere korrel om de zijdezachte textuur te bereiken die je wilt en minder problemen bij de afwerking later als je een watergedragen afwerking aanbrengt.

Hoe beits je een gitaar

Een van de gemakkelijkste manieren om een professionele afwerking te krijgen op een doe-het-zelf- of kitgitaar is door beits te gebruiken. Kleurstoffen en beitsen versterken de natuurlijke textuur van hout en voegen er kleur aan toe. De eenvoudigste methode is om het hele oppervlak met één beits te kleuren, of als je iets sierlijkers wilt, creëer dan verloopkleuren zoals de klassieke Gibson sunburst of de Fender 3-kleurige verlopende finishes die je ziet bij strats en teles.

De meeste beitsen en kleurstoffen kun je gemakkelijk aanbrengen met een schone doek of pluisvrije papieren handdoeken. Maar als je nieuw bent hiermee of een complexer meerkleurig ontwerp probeert, is het zeker de moeite waard om de beits op een vergelijkbaar stuk hout te testen om te zien hoe het reageert en je aanbrengproces te perfectioneren.

Hoe krijg je een diepere en complexere beits op een DIY- of kitgitaar

Een lagere korrel bij het schuren, bijvoorbeeld tussen 240 en 400, laat de body meer beits absorberen, waardoor de kleur dieper wordt. Oppervlakken die met een hogere korrel zijn geschuurd, nemen minder beits op, wat resulteert in een lichtere kleur met minder contrast.

Als je echt de nerf wilt benadrukken, beits dan de body met een donkere kleur, zelfs zo donker als zwart, en schuur het daarna weer af zodat de highlights overblijven, en breng vervolgens een lichtere kleur of meerdere lichtere beitslagen aan voor de uiteindelijke afwerking.

Hoe sluit je de beits af op je gitaar

Wil je een slijtvastere afwerking, dan is het echt de moeite waard om je beits af te sluiten. Sealers beschermen niet alleen de afwerking, maar stabiliseren ook de beits zodat deze er jarenlang zo uit blijft zien als jij wilt.

Olie of beits?

Wil je geen glanzende finish, ga dan voor een olieafwerking. Het is net zo makkelijk aan te brengen als beits, waarbij de eerste lagen worden geabsorbeerd door het hout en de natuurlijke kleur benadrukken. Naarmate je meer lagen aanbrengt, bouw je een dikkere afwerking op die gepolijst kan worden tot een mooie, zijdezachte glans. Het geeft niet hetzelfde resultaat als lak, maar heeft een eigen karakteristiek uiterlijk en beschermt je gitaar tegen vocht en vuil.

Hoe breng je een olieafwerking aan op een kit- of DIY-gitaar

Begin met het aanbrengen van een flinke hoeveelheid olie, want het merendeel wordt door de body opgenomen. Neem een schone pluisvrije doek of papieren handdoek en masseer de olie grondig in het hout over de hele gitaarbody. Werk het goed in en verwijder daarna overtollige olie met een doek.

Wacht vervolgens een paar uur (tot een hele dag) totdat het volledig is opgenomen (droog aanvoelt) voordat je een tweede (veel dunnere dan de eerste) laag olie aanbrengt. Herhaal dit totdat je het gewenste resultaat hebt bereikt.

Hoe breng je een effen dekkende kleur aan

Persoonlijk ben ik niet zo’n fan van geverfde of geoliede gitaren, ik geef veel meer de voorkeur aan een goede effen kleur. Effenkleuren zijn ook uitstekend als de houtnerf of het patroon van je DIY- of kitgitaar visueel niet aantrekkelijk is.

Om een perfecte effen, dekkende kleur te krijgen, moet je extra tijd besteden aan de voorbereiding - het vullen van de nerf en schuren - omdat oneffen oppervlakken door de matte kleur worden benadrukt, waardoor het er onprofessioneel uit kan zien. Ook is het vullen van de nerf en eventuele scheurtjes of krassen op dit moment veel makkelijker dan meerdere verflagen later aanbrengen.

De eenvoudigste en soepelste manier om een gelijkmatige laag aan te brengen is door te spuiten. De beste optie is een spuitpistool, maar als dat buiten je budget valt, moet een ouderwets spuitbusje voldoende zijn.

Spuitbussen geven uiteraard niet de veelzijdigheid en fijne afstelling van een professioneel spuitpistool, maar als je de tijd neemt, kunnen ze een uitstekende en betaalbare optie zijn. Bovendien zijn er vaak veel visueel interessante opties beschikbaar, zoals metallic finishes, glitterafwerking en verschillende texturen, die je gitaar een uniek uiterlijk geven.

Hoe krijg je een goede afwerking op een gitaar met een spuitbus

Begin met het grondig schudden van het busje en dan…

• Hou het 10 tot 15 inch van het oppervlak en spuit een heel kleine hoeveelheid verf in een lichte hoek
• Als je de juiste afstand en hoek hebt gevonden, blijf dan consequent en spuit heen en weer met een overlap van 50%
• Breng na ongeveer 15 minuten een paar extra dunne lagen aan terwijl de verf nog plakkerig is
• Laat het grondig drogen gedurende de nacht
• Als er inconsistenties in de afwerking zijn, kun je nu heel licht de body schuren (1200-1500 korrel), en daarna nog drie dunne lagen aanbrengen met 15 minuten wachttijd tussen elke laag

Neem je tijd en wees geduldig bij al deze stappen; een kwaliteitsafwerking kun je niet haasten, vooral niet als je alles met de hand doet.

Pro tips voor het spuiten van je gitaar met een busje

• Leg het spuitbusje een paar minuten in warm water voordat je begint
• Begin met spuiten weg van het gitaaroppervlak en werk er naartoe
• Minder verf gebruiken is veel beter dan te veel
• Voorkom druipers door minder verf te gebruiken
• Voorkom dat de spuitmond verstopt raakt door deze tussen de lagen in in heet water te dompelen
• Als de spuitmond helemaal verstopt is, maak hem dan schoon met een natte doek of verwijder hem en week in nafta, verdunner of terpentine

Hoe lak je je gitaar af met blanke lak

Blank lakken is ideaal voor bescherming en een gepolijste uitstraling, en kan zowel gespoten als met de hand worden aangebracht. Spuiten geeft een dunnere maar egalere laag, dus je hebt meerdere lagen nodig. Handmatig aanbrengen levert snel een dikkere laag op, maar het resultaat is minder glad.

Handmatige aanbreng van blanke lak

De twee meest gebruikte methoden zijn Wipe-on of Brush-on polyurethaan, die iets dikker is. De methode lijkt op die voor olie: breng een paar lagen aan met een kwast of doek om een dikke laag op te bouwen.

Het moet binnen ongeveer drie uur droog zijn, zo niet wacht dan iets langer. Breng dan 2 of 3 extra lagen aan om de afwerking op te bouwen. Als je tevreden bent met de dikte maar de afwerking ongelijk is, schuur dan met 800 tot 1000 korrel schuurpapier, voordat je verder gaat met 1200-1500 voor het fijne schuren.

Gespoten aanbreng van blanke lak

Zoals bij de eerder uitgelegde kleurlaag, breng meerdere lagen aan om een glad en dik transparant oppervlak te vormen dat je kunt schuren met schuurpapier van hoge korrel. Deze lagen kunnen ongeveer elke 15 minuten worden aangebracht, maar als je tussen de lagen moet schuren, moet je ten minste een dag wachten tot de verf droog is.

Afhankelijk van de finish die je wilt, kun je 6 tot 12 lagen aanbrengen. De afwerking zal op dit punt vrij mat zijn; als je een meer verfijnde look wilt, kun je het polijsten, maar je moet de verf eerst laten uitharden voordat je dit doet, wat enkele weken kan duren.

Hoe geef je je kit- of DIY-gitaar een glanzende finish

Als dit de finish is die je zoekt, heb je veel spierkracht nodig om langdurig te poetsen en polijsten. Als je de uitdaging aandurft, volgen hier de stappen:

Begin met schuren met 1200 of 1500 korrel schuurpapier om een zeer glad oppervlak te krijgen. Controleer het oppervlak vanuit verschillende hoeken op kleine uniforme krassen. Als er grotere krassen zijn, moet je wellicht een paar stappen teruggaan want die krijg je er op dit moment niet uit.

Blijf schuren om een gladde finish te bereiken, maar wees voorzichtig dat je niet helemaal door de blanke lak schuur. Als je het voorwerk goed hebt gedaan zou dit geen probleem moeten zijn, maar voor beginners is dat vaak wel zo.

Hoe gladder je de blanke laklagen aanbrengt, hoe makkelijker het schuren gaat, en je kunt dan met schuurpapier van een hogere korrel beginnen, dus een goede laagopbouw bespaart je tijd en moeite bij deze stap.

Als je tevreden bent met een overkoepelend glad resultaat met 1500 korrel schuurpapier, kun je overschakelen op 2000, 3000, 4000 of zelfs 5000 korrel.

Hoe polijst je een DIY- of kitgitaar

Polijsten is een schurend proces maar dan op microscopisch niveau. Je hebt een polijstmiddel nodig dat smeermiddelen bevat; deze worden meestal geleverd in sets van twee of drie - één voor grovere, iets diepere krassen, één voor middelgrote krassen, en één voor heel fijne spinnenwebachtige krassen.

Polijstmiddelen worden aangebracht met pads die op een boormachine kunnen worden gemonteerd, of je kunt een excenter schuurmachine of speciale polijstmachines gebruiken. Of, als je een strak budget hebt, kun je ze met de hand aanbrengen met een microvezeldoekje of een schone katoenen doek.

Ze worden veel gebruikt bij autorestauration en je kunt elk product kiezen dat je wilt, zorg er gewoon voor dat het smeermiddelen bevat en een polijstmiddel is, geen was.

Aanbrengen

Begin met het agressievere middel en wrijf het een paar minuten in cirkelvormige bewegingen over het hele oppervlak voordat je het residu verwijdert. Herhaal daarna het proces met het fijnere middel, gebruik een nieuwe doek of pad. Dit is het moment dat je die spierkracht nodig hebt!

Als je set een derde, ultrafijn middel bevat, neem dan een nieuwe pad of doek en herhaal nogmaals. Als het eindresultaat niet helemaal is wat je had verwacht, herhaal dan het proces met het ultrafijne middel en een zachtere pad of doek totdat je het gewenste resultaat bereikt.

Tips

Of je nu polijst met een schuurmachine, boormachine of driftig met de hand, de afwerking kan behoorlijk heet worden. Als je dat merkt, wacht dan even met de volgende polijstsessie totdat de afwerking is afgekoeld om de blanke lak te beschermen. Als je set een wollen pad bevat voor het laatste polijsten, wees dan extra voorzichtig want die kunnen erg heet worden.

Breng het middel met stevige, consistente druk aan op het oppervlak, maar maal het er niet in, het is schurend en kan makkelijk de toplaag beschadigen.

Houd het oppervlak vochtig door een beetje schoon water met een sprayfles aan te brengen, zo kun je moeiteloos polijsten in plaats van tegen de afwerking te vechten. Wees wel alert dat er geen water of andere residuen in holtes en schroefgaten komen; als dat gebeurt, droog die dan direct met een doekje of wattenstaafje.

Tot slot

Het aanbrengen van de afwerking op je DIY- of gitaar kit kan overweldigend lijken, maar hopelijk voel je je nu veel zekerder om de uitdaging aan te gaan. Voor meer informatie is het zeker de moeite waard een paar YouTube-video’s te bekijken voor visuele voorbeelden van de besproken technieken en nog meer tips en trucs.

Het afwerkingsproces is erg leuk en stelt je bovendien in staat je creatieve kant te laten zien door een gitaar te maken die echt uniek is.

Onthoud dat je een professionele afwerking kunt bereiken met basistools, maar dat het veel werk is. Dus vergeet een weekje naar de sportschool te gaan om je armen te trainen en ga lekker schuren en polijsten!